RKS Radomsko

Ponizej wklejam felieton o dzialalnosci klubu pilkarskiego w Polsce. Zapraszam do lektury szczegolnie tych, ktorych interesuje jak powstal RKS i z czego klub sie utrzymuje. Felieton ukazał się na łamach poczytnego czasopisma dolnośląskiego. Pozdrawiam



Piłka nożna, w Polsce sport narodowy, sport numer jeden. Amatorzy i zawodowcy, połączeni w organizacjach, stowarzyszeniach, klubach piłkarskich i związkach. Gdzie w Polsce kończy się amatorstwo i zaczyna zawodowstwo? Jak duży jest to przeskok dla klubu, ale i dla samych piłkarzy? Z pewnością możliwy do wykonania, choć nie dla wszystkich szczególnie od strony finansowej.
Najniższą ligą piłkarską formalnie działającą pod egidą PZPN jest klasa C. Ze względu na ilość drużyn w niektórych okręgach piłkarskich rozgrywki kończą się jednak na klasie B. Przyjrzyjmy się zatem kosztom ponoszonym przez kluby na najniższym szczeblu. Klub piłkarski ponosi koszty związane z opłatami związkowymi, koszty zakupu i użytkowania sprzętu piłkarskiego, pensje dla trenera oraz służb porządkowych, koszty organizacji spotkań piłkarskich u siebie bądź na wyjeździe. Są to sumy niemałe i często brak tu pomysłów skąd pomoc finansową na te cele uzyskać. Przyjmując, że piłkarze w klasie B czy C grają za darmo.
Koszty ponoszone przez klub względem Okręgowych Związków Piłki Nożnej to w tej klasie rozgrywkowej nawet wydatek rzędu 5-6 tysięcy złotych przy starcie drużyny. Płaci się dosłownie za wszystko. Uzyskanie licencji, weryfikacja boiska, składka członkowska, czy też pieniądze przeznaczone na poczet kar dla piłkarzy, czyli żółtych i czerwonych kartek. Odrębną sprawą jest rejestracja piłkarzy. Dwudziestoosobowa drużyna amatorów, którzy nigdy wcześniej nie byli zrzeszeni w żadnym związku piłkarskim to koszt rzędu 200 zł. Jeśli któryś z nich był zrzeszony w związku to koszt rejestracji jednego z nich jest równy kosztom rejestracji całej drużyny. Przy dwudziestu piłkarzach grających już wcześniej w klubie piłkarskim suma jest już całkiem spora, około 4-5 tysięcy złotych.
Istotne jest by zawodnicy posiadali sprzęt sportowy do gry oraz treningów. Komplet piłkarski kosztuje średnio około 60 zł, choć jest to raczej strój słabej jakości. Każda drużyna potrzebuje dwóch kompletów więc potrzebne nam będzie na ten cel około 3-4 tysięcy złotych. Do tego dochodzą piłki, buty, dresy czy torby. W każdym większym mieście nie będzie za to problemu z wynajmem boiska, jeśli się uda to trenować można za darmo na w miarę dobrze utrzymanym obiekcie osiedlowym. Natomiast za wynajem boiska na spotkania już w większości przypadków trzeba płacić: od 200 do nawet 800 zł za mecz.
O ile piłkarze zgodzą się na grę za darmo, to trenera już w większości przypadków trzeba opłacać. Trener z licencją będzie życzył sobie minimum 500 zł za miesiąc. Warto również pomyśleć o racjonalnym systemie premiowania zawodników po wygranych meczach. Premie takie zazwyczaj wynoszą około 50-100 zł dla grających w danym meczu piłkarzy.
Organizacja spotkań u siebie to podwójne koszty. Oprócz wynajmu boiska, dochodzą przede wszystkim diety sędziowskie.
Zawody na najniższym szczeblu prowadzi jeden arbiter, a na liniach pomagają mu osoby wybrane spośród obu drużyn. Do delegacji sędziowskich dochodzą również inne sprawy organizacyjne. Ważne jest by każdy taki mecz na profesjonalnym obiekcie sportowym spełniał wymogi ustawy o imprezach masowych. Na każdą imprezę masową musimy mieć przynajmniej 10 pracowników ochrony w tym jednego z licencją. Warto pamiętać o odżywkach, witaminach i lekarstwach dla piłkarzy. Każde spotkanie na własnym boisku, to pomijając koszt wynajmu stadionu, suma w granicach 300 zł.
Spotkania wyjazdowe to jedynie koszty wynajęcia autokaru. Te w zależności od liczby kilometrów to sumy w granicach 400 zł. Do kosztów wymienionych powyżej warto dodać koszty ubezpieczenia zawodników oraz badań lekarskich. Ubezpieczenia zbiorowe są jednak łatwo dostępne i dosyć tanie na rynku firm ubezpieczeniowych. W najpopularniejszej z nich można ubezpieczyć graczy za około 500 zł.

Przedstawiłem powyżej koszty podstawowe, które ponieść trzeba, jest jednak wiele kosztów które można zredukować lub wypracować sobie lepsze warunki. Postaram się odpowiedzieć teraz na pytanie: Skąd pozyskać pieniądze i co zaoferować można potencjalnym sponsorom.
Najszybciej nasuwa nam się słowo sponsoring prywatny, jednak nie jest to forma najczęściej stosowana przez kluby amatorskie w Polsce. Po głębszej analizie tematu funkcjonowania klubów w małych miasteczkach i na wsiach możemy zaobserwować jak mało klubów ma swoich sponsorów. W większości z nich budżet opiera się na dotacjach z Urzędu Gminy lub Urzędu Miasta. Wydatki można bez problemu zmniejszyć i rozdzielić w racjonalny sposób, przerzucając część z nich na instytucje działające w naszym mieście. Jeśli uda nam się uzyskać pomoc finansową od Urzędu Miasta lub Gminy i nie wystarczy nam jej na wszystko możemy skorzystać z wielu innych możliwości. Sprawę lekarstw, odżywek czy wody dla piłkarzy możemy zrzucić na barki, np. fundacji zajmującej się wychowaniem w trzeźwości lub przeciwdziałaniu alkoholizmowi i narkomanii. O transport na mecze możemy również poprosić gminę. Każda z nich dysponuje autobusami, które wożą dzieci do szkoły, w weekend jednak stoją puste i mogą służyć klubowi.
Jeśli chodzi natomiast o system sponsoringu prywatnego, to w Polsce dominują dwa takowe. Choć w znacznej części klubów w Polsce nie ma jakiegokolwiek systemu sponsorskiego. Podstawowym systemem jest tzw. „piramida”. Na szczycie jej stoi sponsor tytularny, bądź strategiczny. W zamian za pieniądze od takiej firmy, dajemy zazwyczaj powierzchnie pod reklamę podczas trwania zawodów piłkarskich, miejsce na koszulkach oraz wedle uznania dołączamy nazwę firmy do nazwy klubu. Niżej w piramidzie sponsorskiej znajdują się sponsorzy odpowiedzialni za poszczególne wydatki, np. zakup sprzętu sportowego, organizację wyjazdów zespołu na mecze bądź też opłacanie trenera bądź premiowanie piłkarzy. Takim sponsorom możemy udostępnić również powierzchnie na obiekcie sportowym, mniej widoczne miejsce na koszulkach bądź też logo na biletach lub programach meczowych. Na samym dole „piramidy” znajdują się media. Oni obejmując patronat nad imprezami organizowanymi przez nasz klub promują nas w mediach. Drugi z systemów to tzw. „grupa stu”. Idea grupy stu polega na stworzeniu docelowej grupy biznesmenów i firm, które będą płacić stałą składkę sponsorską. Również w tym systemie jest miejsce na sponsora strategicznego, lecz nie jest ono aż tak ważne jak w systemie „piramidy”. Wprowadzono również do systemu „grupy stu” pewien podział, na tzw. Złotych i srebrnych sponsorów. W zależności od składki miesięcznej. Sponsorzy znajdujący się w takowej grupie dostają liczne profity, np. mają prawo do używania wizerunku klubu w celach marketingowych oraz do reklamy wizualnej na stadionie i koszulkach. Trudno jest polemizować nad wyższością, któregoś z systemów. Wydaje się bowiem, że wszystko zależy od rynku gospodarczego w mieście. Najlepiej prosperujący od strony marketingu sportowego w Polsce klub, Lech Poznań, zdecydował się na system „piramidy” mając wśród sponsorów takich potentatów jak Kompania Piwowarska czy też Kreisel. Budowane od podstaw zespoły jak Pogoń Nowa, CWKS Legia czy RKS 1979 Radomsko zdecydowały się na system „grupy stu” i jak sami twierdzą, sprawdza się.
Od strony prawnej sytuacja finansów wygląda następująco. Każdy klub to stowarzyszenie sportowe lub sportowa spółka akcyjna. Sportowe spółki akcyjne dominują jednak na najwyższych szczeblach rozgrywek, dlatego też omówię sytuację stowarzyszenia sportowego. W skład stowarzyszenia wchodzą członkowie, którzy zobowiązują się dobrowolnie wpłacać składkę członkowską na konto klubu, wysokość składki jest zazwyczaj omawiana na spotkaniu założycielskim stowarzyszenia. Przy zebraniu około stu członków klubu co w średniej wielkości mieście nie jest sprawą niewykonalną, generuje profit około 2 tysięcy złotych miesięcznie, przyjmując za składkę kwotę 20 zł. Kolejnym sposobem na zdobycie fundusze jest produkcja pamiątek klubowych, z których jak się okazuje można zarobić spore pieniądze. W Polsce niestety brakuje dobrego kontaktu między sympatykami klubu a kibicami, co skutkuje brakiem wpływów z tego źródła na konto klubu. Kibice sami produkują gadżety klubowe. Pierwszy profesjonalny sklep kibica działający pod egidą klubu działa w Poznaniu. Fani Lecha mogą w zasadzie zaopatrzyć się tutaj we wszystko, od pościeli do koszulek. Sklep radzi sobie świetnie i wzorem Lecha otwarcie takowych sklepów przewiduje łódzki Widzew, Legia czy też Wisła Kraków.
Bardzo ważnym źródłem finansowania klubu jest sprzedaż biletów oraz programów meczowych. Ciężko jest jednak amatorskim klubom stawiać próg w postaci drogiego biletu na rozgrywki klasy B czy C. Każdemu prezesowi w Polsce zależy przecież na jak największej frekwencji, bo od tego uzależnionych jest wiele spraw.

Jest jednak wyjście awaryjne, które sprawdza się równie dobrze. Podczas trwania zawodów w centralnych miejscach obiektu rozstawieni są wolontariusze ze specjalnie zaplombowanymi puszkami, do których każdy kibic może wrzucić pieniądze, do kupienia są także cegiełki klubowe. Dla przykładu klub GKS Katowice po spadku z najwyższej klasy rozgrywkowej wprowadził na stadion cegiełki w postaci kart pocztowych ze zdjęciem drużyny lub poszczególnych zawodników. Z rozmów ze znajomymi działaczami drużyn amatorskich zauważyłem, że przy około tysiącu widzów udaje się im zebrać do tzw. „puszki” sumy w granicach 200-300 zł.

Podsumowując można dojść do wniosku, że wszystkie założenia opisane przeze mnie są przeznaczone dla klubów działających raczej profesjonalnie. Nic mylnego. W państwach Europy zachodniej takie praktyki stosuje się nawet w ligach amatorskich nie zrzeszonych w żadnych związkach piłkarskich. Jeśli od strony finansowej wszystko będzie zarządzane w profesjonalny sposób, to łatwiej będzie przejść klubom z amatorstwa na sport zawodowy.


Jakub Mielczarek, Wrocław 2007

_________________